Moniuszko: Aria Skołuby

Aria Skołuby (Ten zegar stary…) z III aktu opery „Straszny Dwór”
Jaką rolę odgrywa w dziejach opery polskiej „Straszny Dwór” Stanisława Moniuszki? Nie będzie przesadą powiedzenie, że identyczną co dla historii rodzimej literatury, mickiewiczowski „Pan Tadeusz”.  I nie jest to porównanie przypadkowe. W czasie, gdy tworzył Moniuszko, dzieło Mickiewicza stanowiło lekturę obowiązkową każdego Polaka. Całe społeczeństwo czytało je, analizowało, komentowało. Podobnie rzecz miała się ze „Strasznym dworem”. Ponadto w obu dziełach dostrzegano atuty wynikający nie tyle z fabuły, co z licznych odniesień do historii, kultury i tradycji z dziejów wolnej, przedrozbiorowej Polski widoczne w treści, jak i muzyce opery.

Choć opera powstała w trudnym dla historii kraju okresie, to „Straszny dwór” charakteryzuje się licznymi pełnymi humoru scenami, które przeplatają się z tymi pełnymi grozy. Idealnym przykładem jest ta z III aktu, którą rozpoczyna aria Ten zegar stary niczym swiat…, gdy klucznik Skołuba stojąc przy zepsutym zegarze, racząc gościa niestworzonymi historiami o duchach. Moniuszko nie tylko oddaje tu nastrój grozy, ale ilustruje odgłosy bicia zegara.

Wśród najlepszych odtwórców partii Skołuby należy wymienić Bernarda Ładysza, którego interpretacja arii Ten zegar… uchodzi za wzorową i najlepsza w historii fonografii „Strasznego dworu”.